تحلیل ماده یک قانون مجازات اسلامی

ماده 1- قانون مجازات اسلامی مشتمل بر جرائم و مجازات‌های حدود، قصاص، دیات و تعزیرات، اقدامات تأمینی و تربیتی، شرایط و موانع مسؤولیت کیفری و قواعد حاکم بر آنها است.

• نکته اول:  اصطلاح مجازات های بازدارنده از قانون جدید حذف شده است.
• نکته دوم: اصطلاح "اقدامات تامینی و تربیتی"، متمایز از مجازات است و معنای عام و خاص دارد: در معنای عام شامل مجازات های تکمیلی و تبعی و دستورهای مراقبتی نیز می شود. در معنای خاص، منظور تدابیری است که ذیل فصل دهم از بخش دوم کتاب اول قانون مجازات اسلامی، با عنوان «مجازات ها و اقدامات تامینی و تربیتی اطفال و نوجوانان» -مواد 88 تا 95- ذکر شده است.
• نکته سوم: تخلفات صنفی از قبیل گران فروشی، کم فروشی، تقلب، احتکار، عرضه خارج از شبکه، عرضه و فروش کالای قاچاق، عدم اجرای ضوابط قیمت گذاری و توزیع، فروش اجباری، عدم درج قیمت و عدم صدور صورتحساب، که در قانون نظام صنفی آمده است، متمایز از بحث جرم و مجازات است و رسیدگی به آن تخلفات در صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی است؛ مگر اینکه به موجب قانون خاص، جرم انگاری شده باشد. بطور مثال، احتکار به منظور ایجاد انحصار، عرضه کالای قاچاق، عرضه کالاهای خاص خارج از ضوابط از مواردی است که به موجب قوانین خاص جرم انگاری شده است.

نشر بدون ذکر منبع جایز نیست- دکتر ابوالفضل یوسفی